بازگشت نخبگان ایرانی و آغاز تحول در زیستفناوری

متخصصان ایرانی بازگشته به کشور، در ششمین نشست تخصصی کانکت، از تجربههای خود در ایجاد شرکتهای دانشبنیان و حمایتهای معاونت علمی در راهاندازی استارتاپهای سلامتمحور گفتند.
به گزارش کارآفرینی پرس به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاعرسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری، ششمین نشست تخصصی کانکت فروم، صبح امروز 21 خردادماه 1404 و با حضور متخصصان ایرانی بازگشته از خارج کشور برگزار شد. طی این رویداد، فعالان حوزه زیستفناوری و سلامت دیجیتال، از تجربههای خود در ایجاد شرکتهای دانشبنیان، با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری و بر بستر «کانکت» سخن گفتند.
فرصت پیوستن دوباره به فضای علمی و فناوری ایران
محدثه حاجی عبدالوهاب، مدیرعامل و بنیانگذار شرکت دانشبنیان «فرتاک طب» که دکترای بیوتکنولوژی دارویی خود را از دانشگاه اوترخت هلند اخذ کرده، در این نشست گفت: حدود پنج سال است که به ایران بازگشتهام و در شرکت خودم در حوزه بیوتکنولوژی فعالیت میکنم.
وی با بیان اینکه مجموعه کانکت در ابتدای مسیر کمک بزرگی برای آشنایی با فضای علمی و فناوری ایران بود، عنوان کرد: معاونت علمی، با حمایتهای خود امکان گذراندن دوره پسادکتری در ایران را برای من فراهم کرد که این فرصت به شبکهسازی گسترده با افراد متخصص داخلی منجر شد.
او به نقش پلتفرم کانکت در شکلگیری فعالیتهای خود اشاره کرد و افزود: این پلتفرم در آغاز کار، با اعطای گرنت، زمینه را برای راهاندازی یک استارتاپ در حوزه زیستفناوری برای من فراهم کرد و بذر اولیه شرکت را شکل داد. اکنون هم همچنان از حمایتهای این مجموعه بهرهمند هستم.
مدیرعامل فرتاک طب با اشاره به فراهم بودن فرصت نقشآفرینی در ایران توسط سایر دانشآموختگان ایرانی مقیم خارج کشور، عنوان کرد: پلتفرم کانکت زمینهای فراهم کرده است که افراد متخصص حتی بدون بازگشت دائم به کشور، هدایت پروژهها را عهدهدار شوند.
او ادامه داد: فضای زیستبوم ایران برای کارآفرینی بسیار بکر و پرظرفیت است و در صورت رسیدن به فروش و رشد، درآمدی بالاتر از خارج از کشور را به همراه دارد.
ضرورت اطلاعرسانی درباره خدمات و حمایتهای معاونت علمی
در ادامه این نشست، امین اردشیردوانی، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت «فناوران اطلاعات پزشکی نوید سیمرغ» نیز درباره تجربه بازگشت خود به ایران صحبت کرد. او که دکترای انفورماتیک زیستی را از دانشگاه کاتولیک لون بلژیک اخذ کرده، گفت: حدود هفت سال پیش با کمک معاونت علمی و مجموعه کانکت به کشور بازگشتم و فعالیت شرکت را آغاز کردم. این شرکت اکنون در پارک فناوری پردیس مستقر است و در زمینه آنالیز دادههای ژنتیک فعالیت میکند.
این فعال حوزه زیستفناوری، درباره نخستین آشناییاش با خدمات معاونت علمی گفت: تقریباً سال ۲۰۱۶ بود که نشست تخصصیای با حضور معاون علمی وقت دکتر ستاری و همراهانشان در بلژیک برگزار شد. در آن نشست، متخصصان ایرانی مقیم اروپا با ظرفیتهای ایران و خدمات معاونت علمی آشنا شدند و همین ارتباط اولیه، به بازگشت و شروع فعالیت دانشبنیان من منجر شد.
اردشیردوانی، بازگشت نخبگان و متخصصان ایرانی را گامی مهم در توسعه فناوریهای نوین کشور دانست و افزود: پلتفرم کانکت یکی از مهمترین بسترهایی بود که مسیر ورود به زیستبوم نوآوری ایران را برای من هموار کرد و امروز شاهد ثمرات آن در فعالیت شرکتمان هستم.
حرکت در مسیر پیوند هوش مصنوعی و سلامت
سید عارف سلیمانیان، کارشناس ارشد MBA از دانشگاه صنعتی شریف، همبنیانگذار و مدیرعامل شرکت دانشبنیان «لایفاندمی»، با اشاره به فعالیتهای این شرکت مبتنی بر داده و هوش مصنوعی گفت: این شرکت دانشبنیان، در حوزه تستهای سلامت مبتنی بر تحلیل مستمر دادههای بزرگ فعالیت میکند و هدف ما ارائه سبک زندگی شخصیسازیشده به افراد برای کمک به تصمیمگیریهای بهتر در حوزه سلامت و پیشگیری از بیماریها است.
او افزود: من و برادرم که در دانشگاه ونکوور کانادا تحصیل کرده و عضو هیئت علمی همان دانشگاه است، دو همبنیانگذار این شرکت دانشبنیان هستیم. از همان ابتدای مسیر راهاندازی کسبوکار در ایران، با مجموعه کانکت، آشنا شدیم که با حمایت مرحلهبهمرحله، از تشکیل تیم تا ورود به شتابدهنده، یافتن سرمایهگذار و حتی مدیریت ذینفعان ما را همراهی کردند.
سلیمانیان، با اشاره به تجربه توسعه بازار این شرکت گفت: امروز شرکت ما با حدود ۳۰ نفر در ایران فعال است و علاوه بر عرضه خدمات در کشور، موفق به صادرات به ترکیه نیز شدهایم و در حال برنامهریزی برای ورود به بازار عمان هستیم.
این فعال فناور، با تأکید بر نقش پلتفرم کانکت در مسیر توسعه شرکت اظهار کرد: اگر بخواهم پلتفرم کانکت را در یک جمله تعریف کنم، باید بگویم بزرگترین تواناییاش در نام آن، یعنی «وصل کردن» نهفته است؛ این مجموعه متخصصان خارج از کشور را به زیستبوم فناوری و نوآوری داخل کشور متصل میکند و اگر امروز ما توانستیم کسبوکارمان را در ایران راهاندازی کرده و توسعه دهیم، حاصل همین ارتباطات و حمایتها بوده است.
وی با بیان اینکه حل مسائل نظام وظیفه تا اتصال به سرمایهگذاران داخلی برای همبنیانگذاران این شرکت به کمک معاونت علمی میسر شد، افزود: به متخصصان ایرانی خارج از کشور پیشنهاد میکنم از این ظرفیت استفاده کنند، حتی اگر فعلاً قصد بازگشت ندارند، میتوانند از راه دور تیمی را در ایران راه بیندازند و تأثیرگذار باشند.
توسعه ژندرمانی تالاسمی با بهرهگیری از فناوری ویرایش ژنومی
مهدیه جدلیها، دکترای زیستشناسی سلولی و تکوین از دانشگاه ایلینوی آمریکا، عضو هیئت علمی گروه بیوتکنولوژی دانشگاه تهران و مدیر گروه ژندرمانی تالاسمی شرکت رناپ، از دیگر متخصصانی است که در بستر پلتفرم کانکت به اکوسیستم نوآوری کشور متصل شدهاند.
این فعال فناور، با اشاره به فعالیت شرکت دانشبنیان رناپ در زمینه بیوتکنولوژی و تولید واکسنهای مبتنی بر mRNA گفت: در خط مقدم توسعه ژندرمانی تالاسمی با بهرهگیری از فناوری ویرایش ژنومی قرار گرفتهایم.
وی با اشاره به نیاز بالای کشور به راهکارهای درمانی مؤثر برای این بیماری، گفت: در حال حاضر در مرحله مطالعات اولیه هستیم و دادههای امیدوارکنندهای به دست آوردهایم که میتواند در آینده نزدیک تأثیر مثبتی بر زندگی بیماران داشته باشد.
جدلیها، ضمن ابراز رضایت از حمایتهای دریافتی از پلتفرم کانکت، تأکید کرد: این پلتفرم نهفقط در حرف، بلکه در عمل نیز همراه ما بوده و در مسیر پیشرفت پروژه نقش مؤثری داشته است.
وی در ادامه افزود: توصیه میکنم محققانی که خارج از کشور هستند، حتماً این فرصت را تجربه کنند؛ چراکه من تجربهای بسیار مثبت از همکاری با پلتفرم کانکت داشتهام.
جهش در مسیر درمان سرطان
صادق ثقفینیا، دکترای زیستشناسی مولکولی از کشور سوئیس و استادیار گروه زیستفناوری دانشگاه تهران، نیز از تجربه همکاری خود با پلتفرم کانکت گفت و با اشاره به آغاز ارتباطش با این پلتفرم در قالب انجام پروژه سربازی، توضیح داد: برنامهای که با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری اجرا شد، امکان انجام پروژه سربازی برای دانشجویان خارج از کشور را فراهم کرد. این طرح، فرصتی ارزشمند برای انتقال تخصص به کشور است.
ثقفینیا در ادامه، نقش پلتفرم کانکت را در توسعه شبکه همکاری میان متخصصان داخل و خارج کشور بسیار مؤثر دانست و افزود: این زیرساخت، امکان ارتباط و تعامل علمی، انتقال دانش و تجربیات میان افراد و همچنین همکاری میان استارتآپها و شرکتهای دانشبنیان ایرانی و بینالمللی را فراهم میکند. این شبکهسازی علمی، ظرفیتی ارزشمند برای کشور و برای متخصصانی است که تحصیلات خود را در ایران یا خارج از کشور گذراندهاند و به دنبال ایجاد پیوندی مؤثر با زیستبوم نوآوری ایران هستند.
او که هماکنون در دانشکده بیوتکنولوژی دانشگاه تهران فعالیت میکند، درباره حوزه تخصصی خود نیز گفت: تمرکز اصلی ما بر مطالعات سرطان است. تلاش داریم با بهرهگیری از دادههای پیشرفته «هایتروپوت»، در زمینه تشخیص و درمان سرطان به دستاوردهای جدیدی برسیم.
پایان پیام/