بررسی چند نمونه از تامین مالی فعالیت‌های نوآورانه: خودراه‌اندازی، جوایز و شتابدهندهها
تأمین مالی داخلی یا خود راه‌اندازی (Boots trapping) یکی از روش‌های تأمین مالی شرکت در مراحل ابتدایی حیات آن است. خود راه‌اندازی را نخستین بار بید (1992) در نشریه کسبوکار هاروارد در دنیای کسبوکار مطرح کرد و به خوداتکایی بنیان‌گذار در تأمین مالی اشاره دارد.
به گزارش کارآفرینی پرس، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی باعنوان «تامین مالی شرکت‌ها از ایده تا بلوغ» نوشت: از جمله ویژگی‌های تأمین مالی با منابع شخصی، محدودیت حجم این منابع است.
ازجمله مصادیق تأمین مالی داخلی:
- تزریق منابع مالی از بودجه شخصی به شرکت
- عدم دریافت حقوق توسط بنیان‌گذاران (به این‌گونه فعالیت‌ها، تأمین مالی از مسیر Sweat Equity نیز گفته می‌شود. به این معنا که افراد در ازای کار بدون دستمزد، در عواید آتی شرکت سهیم می‌شوند)
- استفاده از کارت اعتباری شخصی برای خرید تجهیزات و پرداخت هزینه‌ها
- راه‌اندازی شرکت در منزل
- استقراض شخصی و استفاده اشتراکی از کارکنان یا تجهیزات سایر شرکتهای شخصی
- سرمایه‌پذیر از دوستان و خانواده (به تأمین مالی صورت گرفته توسط خانواده و دوستان که بر روابط میان فردی استوار بوده و خارج از قالب‌های رسمی است، love money هم گفته می‌شود).
هرچند شیوه این تأمین مالی بسیار متنوع بوده و می‌تواند با پرداخت وام‌های کوتاه‌مدت یا بلندمدت، مشارکت، قرارداد برای سهام آینده (Simple Agreement for Future Equity) (که نوعی قرارداد تأمین مالی است که در آن از وام‌دهنده یا سرمایه‌گذار فرصت گرفته می‌شود تا هر زمان که کسبوکار ثبت شد و به شرکت سهامی تبدیل گردید یا افزایش سرمایه انجام شد، سرمایه‌گذاری یا وام آن‌ها به مقداری مشخص از سهام شرکت تبدیل شود) و انواع دیگر روش‌های تأمین مالی باشد، با این حال ویژگی بارز آن غیررسمی بودن (عدم نیاز به وثایق یا انجام فرایندهای قانونی)، سهولت و انعطاف در پرداخت منابع مالی است.
در واقع، معمولاً بنیان‌گذاران جریان درآمدی دیگری دارند و فعالیت‌های مرتبط با شرکت یا کسبوکار تازه تأسیس را در کنار آن پیگیری می‌کنند. تأمین مالی داخلی از مسیر درآمدهای حاصل شده از سایر کسب‌وکارهای مؤسسان، نه تنها در ابتدا، بلکه در مراحل بعدی رشد و توسعه شرکت نیز کمک می‌کند.
داشتن چند کسبوکار، به تنوع بخشی درآمدهای کارآفرینان منجر شده و ریسک کمتری را ایجاد می‌کند. همچنین، این امکان وجود دارد که کسب‌وکارها یا شرکت‌ها با یکدیگر هم‌افزایی تجاری یا فناوری داشته باشند.
سرمایه‌گذاری داخلی به‌طور معمول سهم بسیار بزرگی در تأمین مالی کسب‌وکارهای نوپا به خصوص در مراحل ابتدایی رشد دارند. بسیاری از شرکتهای بزرگ مانند (اپل، دل، مایکروسافت، کوکاکولا و سَپ) مراحل ابتدایی، رشد خود را با اتکای بر منابع داخلی تأمین مالی کرده‌اند. نمودار فوق سهم هر یک از روش‌های تأمین مالی در مراحل ابتدایی رشد کسب‌وکارهای نوپا را در هند نشان می‌دهد. همان‌طور که مشخص است، سرمایه‌گذاران داخلی سهم بسیار بالایی در تأمین مالی مرتبط با این مرحله دارند.
جوایز و رویدادها
با توجه به اهمیت رشد و توسعه شرکت‌ها و کسب‌وکارها، دولت‌ها به ارائه انواع حمایت‌ها می‌پردازند. ازجمله مواردی که دولت با هدف تشویق کسب‌وکارهای نوپا پیگیری می‌کند، برگزاری رویدادهای مختلف و ارائه جوایز به برگزیدگان است.
برگزاری رویداد علاوه‌بر ارائه فرصت دیده شدن به کارآفرینان (که به نوعی تبلیغ محصول آن‌ها محسوب می‌شود) و ارائه جوایز، بستر مناسبی برای شبکه‌سازی کارآفرینان با یکدیگر و تأمین مالی شرکت‌کنندگان است. همچنین از مسیر برگزاری این رویدادها، ارتباط مستقیم و مؤثری میان کسب‌وکارها و دولت ایجاد شده و نقطه نظرهای کارآفرینان بدون واسطه به تصمیم‌گیران منتقل می‌شود.
اغلب جوایز ارائه شده در این قالب، بخشی از نقدینگی لازم برای مراحل ابتدایی شکل‌گیری استارت‌آپ را فراهم می‌کند. این تأمین مالی مزایایی دارد به‌طوری که نه تنها وجوه تأمین شده نیازی به بازپرداخت ندارند، بلکه مالکیت شرکت یا کسبوکار را نیز به افراد خارجی منتقل نمی‌کند. جوایز می‌تواند منبع مهمی برای تأمین مالی مرحله شکل‌گیری استارت‌آپ باشد. برای مثال در کشور کامبوج، استارت‌آپ‌ها جوایز را به‌عنوان دومین منبع متداول تأمین مالی خود نام برده‌اند. با این حال احتمال سرقت ایده، مانع از ورود برخی کسب‌وکارها به این گونه برنامه‌ها وجود دارد.
به جهت حل این مسئله، بسیاری از رویدادها در بستر پارک‌های علم و فناوری، مؤسسه‌های شتابدهنده، مراکز رشد یا کارخانه‌های کسبوکار برگزار شده و مستقیماً پس از برگزیده شدن، مورد حمایت مالی و حقوقی این مؤسسه‌ها قرار می‌گیرد.
رویدادها معمولا با حمایت‌های دولتی و در سطوح مختلف (شهری، استانی، ملی و منطقه‌ای) و در موضوع‌های مختلف به‌طور منظم برگزار می‌شوند.
سالیانه رویدادهای کسبوکار متنوعی در کشور برگزار می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به رویداد ایده بازار دانشگاه امیرکبیر، رویداد سکوی پرتاب، رویدادهای بین‌المللی کانکت دی (Connect Day) (شبکه‌سازی و جذب سرمایه‌گذار خارجی برای کسب‌وکارهای نوپای ایرانی)، رویداد فیناپ (حوزه فین‌تک) و رویداد طلوع برکت (حمایت از کسب‌وکارهای نوپای اسلامی-قرآنی) اشاره کرد.
شتابدهندهها
شتابدهنده (Accelerator) نهادی است که با ارائه برنامه‌های حمایتی کوتاه‌مدت به شکل‌گیری شرکتهای نوپا و افزایش توانایی‌های رقابتی آن‌ها کمک می‌کنند. در این مسیر، شتابدهندهها به آمادگی گروه‌های نوآور برای جذب سرمایه‌گذار و تشکیل شخصیت حقوقی مستقل آن‌ها کمک می‌کند. شتابدهندهها شخصیت حقوقی مستقل و خصوصی داشته و به‌طور معمول در ازای ارائه خدمات خود، بخشی از سهام کسب‌وکارهای مراجعه‌کننده را درخواست می‌کنند. رسالت اصلی شتابدهندهها، کشف گروه‌ها و شرکتهای فعالی است که ایده‌های نوآورانه برای حل مسائل مختلف دارند و تقویت آن‌ها در مسیر تبدیل به کسب‌وکاری است که بتوانند به‌طور مستقل در بازار رقابت کرده و رشد کنند. هرچند سرمایه‌گذاری موضوع عملیات شتابدهی نیست و صرفا پیدا کردن سرمایه‌گذار در حیطه خدمات شتابدهی است، با این حال شتابدهنده به‌طور معمول سرمایه‌گذاری‌های جزئی را در کسب‌وکارهای زیرمجموعه خود انجام می‌دهند. عموم شرکتهای شتابدهنده در کشور، خدماتی به شرح ذیل به کسب‌وکارهای نوپا ارائه می‌دهند:
- فضای فیزیکی و زیرساخت‌های اداری
- مشاوره کسبوکار و مشاوره حقوقی
- زیرساخت‌های میزبانی وب
ارائه فرصت‌های اطلاع‌رسانی و تبلیغات (اعم ا ز مجازی و غیرمجازی) و…
در ادامه انواع مختلف تامین مالی‌های دیگر را بخوانید:
- «تأمین مالی جمعی» چیست؟
- معرفی «عرضه اولیه رمزدارایی»؛ یکی از روش‌های جدید تأمین مالی شرکت‌ها
- کارکرد «صندوق‌های پژوهش و فناوری» چیست؟
- بررسی عملکرد «نهادهای مدیریت ریسک» و «نهادهای واسطه‌گر» در تامین سرمایه
- تفاوت «سرمایه‌گذاران جسورانه» و «فرشتگان کسبوکار» چیست؟
- معرفی انواع مختلف فرشتگان کسبوکار بسته به تجربه فنی و کارآفرینی
- کارخانه کسبوکار چیست و برای چه اهدافی تاسیس می‌شوند؟
جمع‌بندی
پس از مرور مراحل مختلف رشد شرکت‌ها یا طرح‌های نوآورانه (برای مطالعه اینجا را کلیک کنید) در بخش دوم، در این بخش به مرور روش‌های تأمین مالی شرکت‌ها از ایده تا بلوغ متناسب با مرحله رشد آن‌ها پرداختیم. به جهت تحقق این مهم، انواع نهادهای مرسوم جهانی و داخلی ازجمله تأمین مالی داخلی، کارخانه استارت‌آپ، جوایز و رویدادها، فرشتگان کسبوکار، شتابدهندهها، سکوهای تأمین مالی جمعی، عرضه اولیه رمزدارایی، سرمایه‌گذاری جسورانه و همچنین صندوق‌های پژوهش و فناوری و ابزارهای مرتبط با آنان مورد بحث قرار گرفت. همچنین از نهادهای مدیریت ریسک و نهادهای واسطه‌گر به عناوین برخی از نهادهایی که به‌طور غیرمستقیم، اثر مهمی در تأمین مالی خطرپذیر داشتند یاد شد. اکنون با توجه به تشابه بالای برخی از این نهادها به یکدیگر، با هدف تبیین برخی تفاوت‌ها، به مقایسه آن‌ها پرداخته می‌شود.
انتهای پیام/
