طبق سند شورای عالی انقلاب فرهنگی «نخبگان» چه کسانی هستند؟
در این یادداشت به بررسی شرایط نخبگی و استعداد برتر میپردازیم. با ما همراه باشید.
به گزارش کارآفرینی پرس، سورنا ستاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مدتی پیش در سخنان خود گفت:
نخبه کسی است که در جامعه اطراف خود اثرگذار باشد و یک چیزی را تغییر دهد. شما استارتآپهایی را میبینید که در یک اتاق سه در چهار کار میکنند و ماهیانه چندین میلیارد تومان درآمد دارند…
اما این استدلال ریشه در چه سندی دارد؟ در ادامه جزییات این سند را میخوانید.
آییننامه احراز استعدادهای برتر و نخبگی
مصوب پانصد و هشتاد و نهمین جلسه مورخ 1385/06/14 شورای عالی انقلاب فرهنگی
شرح:
مقدمه:
به منظور تحقق بخشیدن به تأکید مقام معظم رهبری در «استفاده صحیح و مناسب از ظرفیتهای علمی نخبگان در راستای توسعه همه جانبه کشور» و در اجرای ماده 4 اساسنامه بنیاد ملی نخبگان درباره «تعریف نخبه و احراز استعدادهای برتر و نخبگی افراد» آیین نامه احراز استعدادهای برتر و نخبگی تصویب میشود. در این آیین نامه «بنیاد ملی نخبگان کشور» به اختصار «بنیاد» و دو وزارتخانه «علوم، تحقیقات و فناوری» و « بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به اختصار «وزارتین علوم و بهداشت» نامیده میشود.
ماده 1ـ هدف
منطقی کردن و تعریف شاخصهای علمی، استانداردسازی معیارها و فرایندهای شناسایی و معرفی نخبگان و استعدادهای برتر هر بخش.
ماده 2ـ تعریف نخبه و استعداد برتر
1ـ2ـ «نخبه» به استناد ماده 4 اساسنامه بنیاد به فرد برجسته و کارآمدی اطلاق میشود که اثرگذاری وی در تولید و گسترش علم و هنر و فناوری و فرهنگ سازی و مدیریت کشور محسوس باشد و هوش، خلاقیت، کارآفرینی و نبوغ فکری وی در راستای تولید و گسترش دانش و نوآوری موجب سرعت بخشیدن به رشد و توسعه علمی و اعتلای جامعه انسانی کشور گردد.
2ـ2ـ «استعداد برتر» به فردی اطلاق میشود که به صورت بالقوه نخبه بوده ولی هنوز زمینههای لازم برای شناسایی کامل و یا بروز استعدادهای ویژه او فراهم نشده است.
تبصره 1: تعاریف فوق شامل استعدادهای برتر و نخبگان بخشهای مختلف از قبیل علمی و فناوری، آموزشی، فرهنگی، اجتماعی، هنری و مدیریتی میباشد.
تبصره 2: تعریف و شرایط احراز نابغگی و نحوه حمایت از نوابغ توسط بنیاد پیشنهاد و پس از تصویب هیئت امناء به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی میرسد.
تبصره 3: استعداد برتر و نخبگی یک فرآیند پویا است و میبایست تداوم شرایط در دورههای زمانی مشخص در احراز نخبگی معیار قرار گیرد.
ماده 3 ـ فرایند احراز استعداد برتر و نخبگی در حوزههای مختلف
1ـ3ـ در تعیین و احراز شرایط نخبگی، فرآیندهای تعریف و تجربه شده توسط نهادهای برگزیننده نخبگان هر بخش پذیرفته شده و با جهت گیری علمی و عقلایی سیاستهای موجود هماهنگ و معیارهای وضع شده عنداللزوم تقویت و یا اصلاح میگردد.
2ـ3ـ آیین نامه های موجود برای تعیین بهترینها در بخشهای مختلف با رویکرد تقویتی مورد اصلاح و تصویب بنیاد قرار خواهد گرفت.
ماده 4 ـ شرایط احراز استعدادهای برتر و نخبگی
افرادی که دارای یکی از ویژگیهای زیر باشند، استعداد برتر یا نخبه شناخته میشوند.
1ـ4ـ برگزیدگان المپیادهای علمی معتبر داخلی و جهانی
الف) نفرات اول تا سوم المپیادهای معتبر جهانی و بینالمللی دانش آموزی با تأیید وزارت آموزش و پرورش به عنوان نخبه
ب) راهیافتگان مرحله نهایی المپیادهای معتبر جهانی بینالمللی دانش آموزی با تأیید وزارت آموزش و پرورش به عنوان استعداد برتر
ج) نفرات اول تا سوم المپیادهای معتبر بینالمللی دانشجویی با تأیید وزارتین علوم و بهداشت به عنوان نخبه
د) نفرات اول تا سوم المپیادهای معتبر علمی دانشجویی کشور با معرفی وزارتین علوم و بهداشت به عنوان استعداد برتر
هـ) نفرات اول تا سوم المپیادهای معتبر علمی دانش آموزی کشور با معرفی وزارت آموزش و پرورش به عنوان استعداد برتر
2ـ4ـ برگزیدگان از میان آزمونهای سراسری
الف) برگزیدگان از میان رتبههای برتر آزمونهای سراسری مقطع کارشناسی از میان 100 نفر اول برای رشتههای ریاضی و فیزیک، 50 نفر اول برای رشتههای علوم تجربی، 50 نفر اول برای رشتههای علوم انسانی و 20 نفر اول برای رشتههای هنر به عنوان استعداد برتر
3ـ4ـ مخترعان و مکتشفان
الف) برگزیدگان مسابقات و جشنوارههای علمی معتبر داخلی و خارجی از قبیل جشنواره بینالمللی خوارزمی، جشنوارة جوان خوارزمی و جشنوارة علوم پزشکی رازی با معرفی وزارتین علوم و بهداشت و تأیید بنیاد به عنوان استعداد برتر
ب) برگزیدگان از میان مخترعان و مکتشفان ایرانی که اختراع و اکتشاف آنان در مراجع ذیصلاح داخلی و یا خارجی به ثبت رسیده باشد به عنوان استعداد برتر (بنیاد تعیین کننده مراجع ذیصلاح است).
تبصره: جشنوارهها و مسابقات علمی با تأیید وزارتین علوم و بهداشت و در موارد خاص با تأیید بنیاد معتبر شناخته میشود.
4ـ4ـ دانش آموختگان
برگزیدگان از میان نفرات اول دانش آموخته رشتههای دانشگاهی (کارشناسی و بالاتر) داخل کشور و حوزههای علمیه (سطح یک و بالاتر) با معرفی «وزارتین علوم و بهداشت» و «مدیریت حوزه علمیه قم و خراسان» به عنوان استعداد برتر
5ـ4ـ برترینهای مسابقات علوم قرآنی
برگزیدگان نفرات اول تا سوم مسابقات معتبر قرآنی داخلی و بینالمللی با تأیید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان استعداد برتر
تبصره: تشخیص اعتبار مسابقه با بنیاد است.
6ـ4ـ شخصیتهای برجسته علمی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور
الف) برگزیدگان از میان محققان ایرانی که بر اساس معیارهای مؤسسات معتبر اطلاعات علمی بینالمللی و داخلی به لحاظ تعداد ارجاعات به مقالات آنها و یا سایر شاخصهای مرتبط به عنوان پژوهشگران و دانشمندان ملی و بینالمللی قرار گرفتهاند، با معرفی
وزارتین علوم و بهداشت به عنوان نخبه
ب) برگزیدگان از میان افرادی که برای حل مشکلات ملی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور راهکارهای مناسبی ارائه کردهاند و این راهکارها تجربه شده و نتایج حاصل از آن به تأیید مراجع ذیربط رسیده باشد، با انتخاب بنیاد به عنوان استعداد برتر
ج) برگزیدگان از میان افرادی که در هر یک از رشتهها و گروههای علمی اعم از علوم انسانی و معارف اسلامی، علوم پایه، فنی مهندسی، پزشکی، کشاورزی و هنر، نظریه یا تئوری جدید ارائه کرده و از سوی مراجع معتبر ملی و بینالمللی مربوطه، تأثیرگذار شناخته شده باشد به عنوان استعداد برتر (تشخیص مراجع معتبر با بنیاد است)
د) برگزیدگان از میان مؤلفان و مترجمان کتب، نویسندگان مقالات، واعظان و شاعران که آثار فاخر ایشان دارای نقش مهم و تأثیر ویژه در توسعه مرزهای دانش و فناوری یا تربیتی و اخلاقی در حوزه مربوط بوده است، به عنوان استعداد برتر (تشخیص مراجع معتبر با بنیاد است)
7ـ4ـ آفرینندگان آثار بدیع و ارزنده ادبی و هنری
برگزیدگان از میان آفرینندگان آثار بدیع و ارزنده هنری در حوزههای موسیقی، نقاشی، هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، معماری و غیره با معرفی مراجع معتبر و انتخاب بنیاد به عنوان استعداد برتر (تشخیص مراجع معتبر با بنیاد است)
8ـ4ـ اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی و فناوری
الف) برگزیدگان از میان اعضای هیأت علمی که در مراتب دانشگاهی کار ممتاز و شاخصی را انجام دادهاند به عنوان استعداد برتر
ب) برگزیدگان از میان اساتید نمونه و ممتاز در سطح کشور براساس ضوابط وزارتین علوم و بهداشت به عنوان استعداد برتر
ج) برگزیدگان از میان پژوهشگران نمونه کشوری براساس ضوابط وزارتین علوم و بهداشت به عنوان استعداد برتر
9ـ4ـ مدرسین و محققین علوم حوزوی
الف) برگزیدگان از میان مدرسین حوزههای علمیه کشور که تدریس مینمایند، براساس ضوابط شورای عالی حوزه علمیه قم به عنوان استعداد برتر
ب) برگزیدگان از میان محققین برتر حوزوی با معرفی شورای عالی حوزه علمیه قم به عنوان استعداد برتر
تبصره 1: در مواردی که برای «برگزیدگان» مرجع ذکر نشده است، مرجع گزینش بنیاد است.
تبصره 2: بنیاد می تواند از میان برگزیدگان به عنوان «استعدادهای برتر » افرادی را به عنوان «نخبه» معرفی نماید.
ماده 5: پیشنهاد استعداد برتر و نخبگی میتواند هم از سوی افراد واجد شرایط و هم از سوی نخبگان و استعدادهای برتر شناخته شده و هم از سوی نهادها و سازمانها به بنیاد صورت گیرد.
ماده 6: نحوه حمایت از استعدادهای برتر و نخبگان و سایر موارد براساس آیین نامهها و ضوابطی خواهد بود که مطابق بند 11 ماده 9 اساسنامه بنیاد توسط هیأت امناء بنیاد ملی نخبگان پیشنهاد و به تصویب میرسد.
ماده 7: موارد خاص و همچنین موارد پیش بینی نشده یا دارای ابهام در شرایط احراز استعدادهای برتر و نخبگی و مراجع تأیید کننده بنا به تصویب هیأت امنای بنیاد ملی نخبگان خواهد بود.
ماده 8: این آیین نامه در 8 ماده و 7 تبصره در جلسه 589 مورخ 85/06/14 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و هرگونه تغییر در مفاد آن منوط به پیشنهاد هیأت امنای بنیاد ملی نخبگان کشور و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد بود.
پایان پیام/