مدیریت دولتی در عصر دیجیتال؛ چالش‌ها و راهکارها برای آینده‌ای بهتر
در دنیای امروز، مدیریت دولتی با چالش‌های متعددی روبه‌رو است که نیازمند بررسی و تحلیل دقیق است. از ناکارآمدی سیستم‌ها تا عدم مشارکت موثر شهروندان در فرآیندهای تصمیم‌گیری، این مشکلات می‌توانند بر عملکرد سازمان‌های دولتی تأثیر منفی بگذارند.
دکتر سهیل اقبالی‌زاده دکترای مدیریت دولتی و مدرس دانشگاه در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار پایگاه خبری کارآفرینی‌پرس، به بررسی چالش‌های کنونی این حوزه و راهکارهای ممکن برای افزایش کارایی و مشارکت شهروندان پرداخت. او با تأکید بر نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود فرآیندهای دولتی، به تحلیل تفاوت‌های اساسی میان مدیریت دولتی و خصوصی و ریشه‌های مشکلات بهره‌وری نیروی انسانی در سازمان‌های دولتی را عنوان کرد.
کارآفرینی‌پرس: به نظر شما، مهم‌ترین چالش‌های کنونی در مدیریت دولتی چیست؟
دکتر سهیل اقبالی‌زاده: به نظر من، مهم‌ترین چالش امروز در مدیریت دولتی، نظام دیوان‌سالارانه و سلسله‌مراتبی و به‌طور کلی بروکراسی‌های بسیار سفت و سخت در سازمان‌های دولتی است. این وضعیت امکان هرگونه انعطاف، به‌روزرسانی و تغییر را از این گونه سازمان‌ها سلب کرده است. ما پیشنهاد می‌کنیم که نظام مدیریت منعطف‌تری در جهت نیل به این اهداف اتخاذ شود.
کارآفرینی‌پرس: چگونه می‌توان کارایی و اثربخشی سازمان‌های دولتی را افزایش داد؟
دکتر سهیل اقبالی‌زاده: در واقع نمی‌توان یک نسخه واحد برای این موضوع ارائه داد، اما به‌طور کلی می‌توان گفت که برای افزایش کارایی و اثربخشی سازمان‌های دولتی، باید به ایجاد نظام‌های شایسته‌سالاری به جای فردسالاری و آشنا سالاری توجه کرد. نکته دیگری که در این زمینه حائز اهمیت است، عدم طراحی و تدارک ساختار مناسب برای بهره‌وری نیروی انسانی در سازمان‌های دولتی است. این موضوع باعث عدم وجود رقابت در این سازمان‌ها شده و به تبع آن، کاهش محسوس بهره‌وری و کارایی را به همراه داشته است. پیشنهاد ما این است که با ایجاد ساختارهای مناسب در زمینه نیروی انسانی و منابع انسانی، رقابت سالم و پایداری را در این سازمان‌ها به وجود آوریم که منجر به افزایش رقابت‌پذیری و در نتیجه افزایش کارایی و بهره‌وری آنها شود.
کارآفرینی‌پرس: نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود مدیریت دولتی چیست؟
دکتر سهیل اقبالی‌زاده: با توجه به نقش محسوس فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی در دنیای امروز، نمی‌توان اهمیت این مولفه را نادیده گرفت. طبیعتاً فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی می‌توانند در سازمان‌های دولتی در زمینه‌های مختلف، از جمله بهبود و افزایش کارایی و بهره‌وری، تأثیر بسزایی داشته باشند. یکی از عواملی که موجب کاهش بهره‌وری و کارایی سازمان‌های دولتی شده، نظام اداری سنتی است که متأسفانه از امکانات و ظرفیت‌های فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی به خوبی بهره‌برداری نشده است. این فناوری‌ها می‌توانند پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های فراوانی را به این حوزه وارد کنند.
کارآفرینی‌پرس: چگونه می‌توان به مشارکت بیشتر شهروندان در فرآیندهای تصمیم‌گیری دولتی دست یافت؟
دکتر سهیل اقبالی‌زاده: نقش جامعه در فرآیندها و تصمیم‌گیری‌های دولتی واقعاً غیرقابل انکار است و تأثیر بسیار زیادی دارد. ما نمی‌توانیم در حوزه مدیریت دولتی تصمیماتی بگیریم که مورد پسند جامعه نباشد، زیرا این امر با واکنش منفی جامعه مواجه خواهد شد. بنابراین، بهترین راه این است که در تصمیم‌گیری‌ها از نظرات افکار عمومی و جامعه استفاده کنیم. به نظر من، هر سازمان با توجه به نقش خود و تأثیری که بر جامعه هدفش می‌گذارد، باید مکانیزم‌ها و سازوکارهایی طراحی کند تا بتواند از نظرات افکار عمومی در بحث تصمیم‌گیری‌های خود بهره‌برداری کند. این امر منجر به اتخاذ تصمیماتی خواهد شد که مشکلات را حل کرده و رضایت جامعه هدفی را که آن سازمان در آن فعالیت می‌کند، جلب کند.
کارآفرینی‌پرس: تفاوت اصلی مدیریت دولتی با مدیریت در بخش خصوصی چیست؟
دکتر سهیل اقبالی‌زاده: اگر بخواهم به‌طور خلاصه توضیح دهم، مهم‌ترین تفاوت بین مدیریت دولتی و مدیریت بخش خصوصی در این است که مدیریت بخش خصوصی بر مبنای سوددهی فعالیت می‌کند، در حالی که هدف مدیریت بخش دولتی، رضایت و رفاه عموم جامعه است. به عبارت دیگر، بخش خصوصی به دنبال سود است، اما بخش دولتی به دنبال تأمین رفاه و آسایش عمومی مردم و جامعه است.
بخش خصوصی معمولاً در زمینه‌هایی وارد می‌شود که سودش تضمین‌شده باشد، اما در مورد بخش دولتی این‌گونه نیست. بخش دولتی معمولاً فعالیت‌های عام‌المنفعه و اقداماتی را انجام می‌دهد که بیشتر به رفاه و آسایش عمومی منجر می‌شود. این یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بین بخش دولتی و خصوصی است.
کارآفرینی‌پرس: یکی از چالش‌های اصلی در سازمان‌های دولتی، بهره‌وری نیروی انسانی است. به نظر شما ریشه‌ی این مشکل کجاست؟
دکتر سهیل اقبالی‌زاده: همان‌طور که به درستی در این سؤال مطرح شده، ما در بخش دولتی شاهد این هستیم که نیروی انسانی بهره‌وری خوبی ندارد و متأسفانه بیشتر وقت خود را به بطالت می‌گذرانند.
دلیل دوم این است که بخش دولتی به خاطر ساختارهای خشک و بسیار سلسله‌مراتبی که دارد، امکان ابراز نظر و ارائه‌ی ایده‌های نو را به افراد نمی‌دهد. ساختارها از قبل مشخص شده‌اند، بخشنامه‌ها صادر شده و قوانین مشخص‌اند، بنابراین افراد نمی‌توانند ایده‌های خود را اجرایی کنند. همه چیز به صورت بسیار بروکراتیک و سلسله‌مراتبی چیده شده و افراد نمی‌توانند به راحتی این ساختار را تغییر دهند. به طور خلاصه، می‌توان گفت که این مشکلات شامل این دو مورد می‌شود.
کارآفرینی‌پرس: آیا نکته یا موضوع خاصی هست که بخواهید به آن اشاره کنید یا نظر خود را بیان کنید؟
دکتر سهیل اقبالی‌زاده: متأسفانه بخش دولتی همان‌طور که اشاره شد، از کارایی و بهره‌وری مناسبی برخوردار نیست. پیشنهاد بنده این است که هر سازمان با توجه به مأموریتی که دارد، از نظام‌های شایسته‌سالاری استفاده کند؛ زیرا نمی‌توان یک نسخه واحد برای همه سازمان‌ها پیچید.
سازمان‌ها باید در نظام‌های منابع انسانی خود تجدید ساختار کنند و نظام ارائه بازخورد را در فرآیندهای خود قرار دهند. ارزیابی عملکرد باید مورد توجه ویژه قرار گیرد و نحوه ارتباط با جامعه هدف، مشتریان و افرادی که با این سازمان‌ها سر و کار دارند، باید بهبود یابد.
همچنین، بحث فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی که آینده به آن تعلق دارد، باید به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرد. سازمان‌ها باید از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های هوش مصنوعی و فناوری ارتباطات برای برقراری ارتباط بهتر با ذینفعان، مشتریان، جامعه هدف و افکار عمومی بهره‌برداری کنند.
انتهای پیام/
