تعریف «شتاب‌دهنده»، «استارت‌آپ» و «زیست‌بوم خلاق» چیست؟
در این یادداشت قصد داریم به بررسی اهمیت شتاب‌دهنده‌ها در صنایع خلاق بپردازیم و ببینیم که چگونه این مجموعه‌ها می‌توانند زمینه‌های توسعه زیست بوم خلاق را فراهم کنند. قبل از آن که به مفهوم شتاب‌دهنده‌ها بپردازیم، لازم است با دسته‌ای از کسب‌وکارهای نوین موسوم به «استارت‌آپ» آشنایی پیدا کنیم.
به گزارش کارآفرینی پرس، اگر جزو دنبال‌کنندگان فضای کسبوکار به ویژه کسب‌وکارهای مدرن باشید، حتماً کلمه «شتاب‌دهنده» را زیاد شنیده‌اید. این واژه که از عمر آن تنها حدود یک دهه می‌گذرد، در همین مدت کم توانسته تحولی را در فضای کسبوکار به وجود آورد. اهمیت شتاب‌دهنده‌ها به حدی است که بدون وجود آن‌ها تصور فضای کسب‌وکارهای مدرن امری غیرممکن خواهد بود. در کشور ما نیز شتاب‌دهنده‌ها در طول چند سال اخیر توانسته‌اند بستری را برای ایجاد کسب‌وکارهای مؤثر فراهم کرده و از این طریق نه تنها اقتصاد، بلکه فرهنگ جامعه را نیز دستخوش تغییر قرار دهند. به همین خاطر شتاب‌دهنده‌ها را می‌توان یکی از ارکان اصلی زیست بوم خلاق به حساب آورد؛ زیرا در صنایع خلاق اقتصاد و فرهنگ به عنوان دو رکن اصلی شناخته می‌شوند و کسب‌وکارهای نوین نیز پیرامون همین دو رکن شکل می‌گیرند.
استارت‌آپ چیست؟
استارت‌آپ‌ها نوعی از کسب‌وکارهای جدیدی هستند که عموماً بر مبنای فناوری دیجیتال و اینترنت شکل می‌گیرند. البته برای واژه استارت‌آپ تعاریف متفاوتی ذکر شده و می‌توان گفت که هنوز تعریف دقیقی برای این کلمه وجود ندارد؛ اما به طور کلی آن دسته از کسب‌وکارها که حول محور یک ایده خلاق در جهت پاسخگویی به یک یا چند نیاز راه‌اندازی می‌شوند و در مدت زمان کوتاه به رشد سریعی دست پیدا می‌کنند، استارت‌آپ نامیده می‌شوند. به استارت‌آپ‌ها، کسب‌وکارهای نوپا نیز گفته می‌شود. به دلیل آن که استارت‌آپ‌ها معمولاً در ابتدای کار بیرون از ساختار سازمانی شکل گرفته و اهدافشان را جلو می‌برند، نمی‌توان برای آن‌ها مدل یکسانی را در نظر گرفت؛ به همین خاطر بیشتر آن‌ها در شرایط عدم اطمینان بالا قرار داشته و با ریسک‌های زیادی روبرو هستند. در چنین شرایطی است که وجود مجموعه ای به نام شتاب‌دهنده‌ها ضرورت پیدا می‌کند.
شتاب‌دهنده چیست؟
شتاب‌دهنده به مجموعه‌ای گفته می‌شود که از کسب‌وکارهای نوآورانه و خلاق در زمینه‌های مختلف حمایت می‌کند. یک شتاب‌دهنده با فراهم کردن امکانات و فضای مناسب کمک می‌کند تا یک ایده ناب توسط گروهی از افراد به یک استارت‌آپ تبدیل شود. شتاب‌دهنده‌ها با دادن آموزش‌های لازم و همچنین تأمین مکان و سرمایه‌های مالی و حتی انسانی مورد نیاز برای پیاده سازی ایده، روند راه اندازی کسبوکار خلاق را سرعت بخشیده و در ازای این حمایت‌ها خود را در بخشی از سود مادی و اعتبار معنوی آن کسبوکار شریک می‌کنند. در شتاب‌دهنده‌ها افرادی تحت عنوان منتور یا مشاور حضور دارند که به افراد دارای ایده آموزش‌ها و راهنمایی‌های لازم را ارائه می‌دهند. معمولاً شتاب‌دهنده‌ها در طول سال فرآیندهایی را برای دریافت ایده‌ها طراحی کرده که افراد و تیم‌های صاحب ایده می‌توانند در آن‌ها شرکت کنند. پس از ارزیابی و داوری، ایده‌های نوآورانه به مراحل بعد راه پیدا می‌کنند.
زیست‌بوم خلاق یعنی چه؟
وقتی از توسعه صحبت می‌کنیم در حقیقت به مجموعه ای از عوامل اشاره داریم که در نسبت با همدیگر و با ایجاد یک انسجام نسبی باعث ایجاد تغییر می‌شوند. مفهوم توسعه در فضای کسبوکار نیز به همین موضوع اشاره دارد و حالتی را توصیف می‌کند که مجموعه افراد تأثیرگذار در یک کسبوکار ضمن ایجاد ارتباط با عوامل تأثیرگذار به یک مدل بزرگ‌تر از کسبوکار قبلی دست پیدا می‌کنند. آنچه که در این میان اهمیت دارد، توجه به «کلیت» و «انسجام» است که مانند زنجیره ای بین تمام اجزا ارتباط برقرار کرده و پیوند میان آن‌ها را مستحکم می‌سازد. حال اگر مفهوم توسعه در کسبوکار را به یک فضای بزرگ‌تر تعمیم دهیم و مجموعه ای از کسب‌وکارها و صنایع خلاق را به عنوان یک «کل منسجم» در نظر بگیریم، یک زیست بوم را به وجود آورده‌ایم. طبیعتاً همان طور که می‌توان برای یک کسبوکار مفهوم توسعه را به کار برد، درباره یک زیست بوم خلاق نیز می‌توان این مفهوم را به کار گرفته و پیاده سازی کرد. از آنجایی که شتاب‌دهنده‌ها راه اندازی کسب‌وکارهای نوین را تا حد زیادی تسهیل می‌کنند و بسیاری از ایده‌ها از طریق این مجموعه‌ها پیاده سازی می‌شوند، می‌توان گفت که نقش بسیار پررنگی در ایجاد زیست بوم کسبوکار و توسعه صنایع خلاق دارند.
شتاب‌دهنده‌ها چگونه باعث توسعه زیست بوم خلاق می‌شوند؟
از آنجایی که شتاب‌دهنده‌ها دروازه اصلی ورود ایده‌های خلاق به دنیای کسبوکار هستند، می‌توان این نتیجه را گرفت که به میزانی که شتاب‌دهنده‌ها توانمند باشند، ایده‌های خلاق بیشتری به کسبوکار تبدیل می‌شوند. معمولاً هر شتاب‌دهنده در یک بازه زمانی معین چندین ایده را به صورت همزمان مورد حمایت قرار می‌دهد و پس از مدتی که بخشی از آن ایده‌ها عملی می‌شوند، به یکباره تأثیر قابل توجهی را در فضای کسبوکار به وجود می‌آورند. تأثیرگذاری شتاب‌دهنده‌ها وقتی بیشتر می‌شود که این مجموعه‌ها در بین خود نیز با یکدیگر به شبکه سازی پرداخته و برای زیست بوم خلاق برنامه‌ریزی‌های میان‌مدت و بلندمدتی را به طور اشتراکی انجام دهند. در چنین شرایطی کل فضای کسب‌وکارها به ویژه در حوزه صنایع خلاق تحت تأثیر قرار گرفته و در امتداد یک جهت گیری کلی به سمت اهداف کلان موردنظر حرکت خواهد کرد. در حال حاضر بسیاری از دولت‌ها با توجه به همین مسئله در سیاست‌گذاری‌های کلان خود سرفصل ویژه ای را به شتاب‌دهنده‌ها اختصاص داده اند و بخشی از اهداف اقتصادی و فرهنگی خود را از طریق آن‌ها دنبال می‌کنند. متخصصان فضای کسبوکار پیش بینی می‌کنند که تا چند سال آینده‌ها شتاب‌دهنده‌ها در سطح جهان پایه‌های اصلی اقتصاد کشورها را بر دوش گرفته و نقش قابل ملاحظه ای را در اقتصاد داخلی و حتی فرامرزی کشورها ایفا خواهند کرد.
پایان پیام/
