سفارش رپورتاژ آگهی: 09128237336

نگرش رییس دانشگاه آزاد اسلامی نسبت به (نسل فعلی و دانشگاه امروزی) | ماشین دیگر مظهر توانایی نیست بلکه مظهر دانایی است/ این نسل به‌دنبال توانایی‌ هستند؛ می‌خوانند که توانا باشند ولی قبلا می‌خواندند که دانا شوند

نژادیان: پس از پایش سخنرانی‌های دکتر محمدمهدی طهرانچی در طی یک ماه گذشته، نکات کلیدی سخنان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی درباره نسل جدید، مفهوم دانشگاه و سیستم آموزشی، در قالب این یادداشت تقدیم جامعه علمی کشور می‌شود.

محمدعلی نژادیان مدیرمسئول کارآفرینی پرس، در یادداشتی نوشت: آمار و اطلاعات ارائه شده در خصوص کاهش اقبال به رشته‌های علوم پایه و مهندسی و افزایش اقبال به رشته‌هایی (مانند: مدیریت، روان‌شناسی، فناوری‌های زیستی، حقوق، کامپیوتر، تربیت بدنی، علوم تربیتی، حسابداری، زبان‌های خارجی، معماری، عمران) که در نگاه نسل جوان امروزی به آن‌ها توانمندی می‌دهد، قابل تامل است.

طبق آمار ارائه شده توسط دکتر محمدمهدی طهرانچی در بیست و ششمین اجلاس شورای دانشگاه آزاد اسلامی، ورودی دانشگاه در مقطع کارشناسی، در 1402-1401 به شرح زیر است:

  • علوم انسانی: 58 درصد
  • علوم پزشکی: 5 درصد
  • هنر: 7 درصد
  • کشاورزی و دامپروری: 3 درصد
  • فنی و مهندسی: 21 درصد
  • علوم پایه: 6 درصد

همچنین در همین دوره زمانی در مقطع کاردانی نیز به شرح زیر بوده است:

  • علوم انسانی: 45 درصد
  • علوم پزشکی: 9 درصد
  • هنر: 14 درصد
  • کشاورزی و دامپروری: 2 درصد
  • فنی و مهندسی: 38 درصد
  • علوم پایه: صفر درصد
بیست و ششمین اجلاس شورای دانشگاه آزاد اسلامی

دکتر طهرانچی ضمن بازدید از گروه صنعتی زر، با مدیران و صنعتگران این مجموعه به گفتگو نشست و مطالب زیر را عنوان کرد:

نوع تعاملاتی که بچه‌ها با (رشته، انتخاب رشته و زندگی علمی) دارند، بیشتر از قدری از نظر شناختی دچار نگاه‌هایی شدند که آینده صنعت، آینده صنعت غذا و دیگر صنایع را به خطر می‌انداخت. اما، این دانشگاه نگاه جدیدی دارد که از نظام پایه و عرصه در پزشکی الگو گرفته است. ما می‌گوییم دروس پایه و کاربینی در دانشگاه و کارآموزی و کارورزی در محیط واقعی اتفاق بیافتد.

باید محیط کار بخشی از آموزش باشد. بسان محیط‌های بیمارستان‌های آموزشی- درمانی، ما نیاز به محیط‌های آموزشی-صنعتی در محیط‌های واقعی داریم که این محیط واقعی بستری برای تربیت دانشجو در محیط واقعی است. ما در دانشگاه آزاد برای این، بحثی را با نام «هیات علمی وابسته» عنوان کردیم. که هیات علمی وابسته کسی است که در صنعت کار می‌کند و دارای مدرک لازم برای راهبری دانشجو شده و بعد کار دومش هیات علمی دانشگاه می‌شود که در حقیقت ترند کند، مدیریت کند و به تربیت دانشجو در محیط صنعت کمک کند.

بازدید از گروه صنعتی زر ماکارون

دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در بیست و ششمین اجلاس شورای دانشگاه آزاد اسلامی و چهل و دومین سالگرد تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی با گرامیداشت یاد آیت الله رئیسی مطالب زیر را عنوان کرد:

این نسل (دهه هشتادی‌ها) مشخصه‌اش این است که محیط دور و نزدیک آن عوض شده است. فضای مجازی و انفجار اطلاعات باعث شده است که فاصله مکانی در ارتباطات، دیگر به‌عنوان فاصله شناخته نشود.

تفاوت این جوان با جوان دیروز چیست؟ او می‌خواهد:

  1. قاادر باشد تا این که عالم باشد
  2. او می‌خواهد فاطر باشد تا خالق (فاطریت خدا را بیشتر از خالقیت او مورد توجه قرار می‌دهد)
  3. ماشین برای او مظهر توانایی است
  4. وجه مشترک انتخاب‌های او توانایی است

این 4 ویژگی نسل امروز است.

بیست و ششمین اجلاس شورای دانشگاه آزاد اسلامی

سوال او این است که کدام رشته مرا توانمندتر می‌کند و نه کدام رشته مرا داناتر می‌کند.

دقت کنید وجه ممیز این رشته‌های (مدیریت، روان‌شناسی، فناوری‌های زیستی، حقوق، کامپیوتر، تربیت بدنی، علوم تربیتی، حسابداری، زبان‌های خارجی، معماری، عمران) به‌عنوان رشته‌های اول، قدرت است و نه دانایی.


یک زمانی در این کشور مهندسی، گل رشته‌ها بود. چون فکر می‌کردند که مهندس‌ها، رضایت شغلی دارند، ماشین‌های آن‌ها خوب است و خانه‌های آن‌ها ردیف است. اما، کم‌کم می‌بینید فضا دارد عوض می‌شود. ۱۸ درصد دانش‌آموزان رشته ریاضی را برای تحصیل انتخاب کرده‌اند. وقتی می‌بیند که یکسری افراد، به دکتری علم واقف شده‌اند؛ دکتری عمران یک خانه برای خودش نمی‌تواند طراحی کند و می‌رود به یک فرد دیگر می‌دهد تا کارش را انجام دهد و هشت او گرو نه اوست. پس نقشه ذائقه ۲۰ سال پیش که دانشگاه با آن شکل گرفته است این است.

تعداد هیات علمی در همه این‌ها مشخص است. بالاترین در ریاضیات با 1224 و بعد عمران با ۱۱۸۲ بیشترین عضو هیأت علمی را دارند تا می‌آید به پایین (عکس بالایی). اما، در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ (عکس پایینی) این اقبال اجتماعی این است. ریاضیات و عمران، در ۶ رشته اول رده‌بندی اقبال اجتماعی که ۶۰درصد اقبال اجتماعی را در بر می‌گیرند، حضور ندارند. سرطان یعنی چه؟ بزرگ‌تر شدن سلول‌های یک بخش از بدن انسان.

وقتی به‌صورت میکروسکوپی وارد تعداد دانشجو می‌شویم، فاجعه رخ می‌دهد. امسال فقط ۱۱ داوطلب در کل کشور تاریخ و ۱۱۸ نفر ادبیات این کشور را خواستند بخوانند، این فاجعه است.

یک کشور فقط با یک عده مدیر اداره نمی‌شود. یک مدیر، حسابدار، حقوق‌دان و یک کارشناس روان‌شناس کنارشان…، بایستی یک بدنه علوم و مهندسی باشد که این‌ها کارخانه را جلو ببرد. ادامه این روند یعنیفاجعه برای کشور!

۱۰ سال پیش آمدند گفتند یک مدل لوزی را در آموزش عالی پیاده می‌کنیم؛ کارشناسی را محدود می‌کنیم، ارشد را گرایش‌محور و دکتری را دوباره محدود می‌کنیم و اصلا هم توجه ندارند که چه بلایی سر مهندسی کشور می‌آورند.

در مدل گذشته دانشگاه آموزش را برعهده داشت و نیرو را به بازار می‌فرستاد که این دیگر کارکرد و رابطه خود را از دست داده و امروز ما باید میان دانشگاه و صنعت پلی داشته باشیم که همان سراهای نوآوری است.

ما نیازمند یک محیط جدید هستیم؛ سکوی مبدل دانایی به توانایی. بخشی از آن در فضای آموزش است و هم‌زمان بخشی از آن در فضای کار. ما در دانشگاه‌های خود استاد فقط استاد پایه نمی‌خواهیم. استاد پایه، استاد عرصه است. اگر استاد عرصه نداشته باشیم که متصل به محیط کار است، این پل شکل نمی‌گیرد. اگر این پل شکل نگیرد اقبال اجتماعی ساختمانش فرو می‌ریزد.

  1. پله اول: آموزش تخصصی پایه (آموزش تخصصی در محیط آموزشی)؛
  2. پله دوم: کاربینی (آموزش مهارتی در محیط آموزشی)؛
  3. پله سوم: کارآموزی (آموزش حرفه‌ای در معیت، در محیط حرفه‌ای)؛
  4. پله چهارم: کارورزی (آموزش حرفه‌ای با انجام کار در محیط حرفه‌ای).

ما تاحالا حداکثر به «کاربینی» می‌رفتیم. پزشک‌ها دوره «فیزیوپاتولوژی» می‌گویند. ما باید بقیه‌اش هم برویم. با کالبدشکافی جسد کسی پزشک نمی‌شود، بلکه کارآموزی و کارورزی هم نیاز است. این مسیر مسیر کاملی است که باید طی شود.


دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه برنامه‌های سفر یک‌روزه به استان اصفهان، در اجلاسیه معاونان آموزشی و مهارتی مراکز استان‌ها و واحدهای ویژه دانشگاه آزاد اسلامی که به میزبانی واحد نجف‌آباد برگزار شد، مطالب زیر را عنوان کرد:

«قرنی که گذشت انسان به‌دنبال دانایی و ماشین مظهر توانایی بود. البته انسان به‌عنوان مظهر اسماء الهی، هم علیم است و هم قدیر. به همین دلیل علم‌دوست و قدرت‌دوست است و می‌خواهد عالم و توانا باشد.

قبل از انقلاب صنعتی، دانایی و توانایی با یکدیگر پیوند داشت و به توانایی، علم الحیَل می‌گفتند (علم حیله، علم ترفند). در واقع، ماشین مظهر توانایی نبود و انسان مظهر دانایی و توانایی بود، بعد می‌گفتند «توانا بود هرکه دانا بود» (انسان نهایتا توانایی را دوست دارد).

بعد از انقلاب صنعتی چه اتفاقی افتاد؟ به یکباره جهشی در حوزه ماشین (Industry) اتفاق افتاد و بعد از آن نسل ماشین‌ها خلق شد (ماشین بخار) و ماشین مظهر توانایی و انسان مظهر دانایی شد.

ما معتقدیم با دانایی می‌توانیم از توانایی استفاده کنیم. به‌عنوان مثال، هواپیما مظهر توانایی پرواز انسان و خلبان نیز مظهر دانایی است که با دانایی می‌تواند از توانایی استفاده کند. این نگرش مربوط به قرن بیستم بود. اما، ماشین دیگر مظهر توانایی نیست، بلکه ماشین مظهر دانایی است:

  • شماره تلفن منزل‌ شما چیست؟ بگذار ببینم؛ (اشاره به تلفن همراه)
  • پاسخ این سوال چیست؟ صبر کن بپرسم؛ (اشاره به هوش مصنوعی و اینترنت و…)

هر چه می‌خواهی، نسل اول شد «ویکی‌پدیا»، بعد «هوش مصنوعی» شد. پس معلم و معاون آموزشی لازم ندارم!

پس رشد فناوری در قرن جدید چه چیزی خلق کرده است؟ تغییرات شناختی خلق کرده که این تغییرات شناختی باعث شده است که بچه‌ها به‌دنبال توانایی‌اند؛ می‌خوانند که توانا باشند ولی قبلا می‌خواندند که دانا شوند. اینجاست که دیگر معاون آموزشی به کار نمی‌آید.

به همین دلیل ما نیز در دانشگاه آزاد اسلامی عنوان «معاونان آموزشی» را به «معاونان آموزشی مهارتی» تغییر دادیم چرا که اگر در قالب آموزشی می‌ماندیم، دیگر جوانان با ما کاری نداشتند. 

قبلا دانشگاه رابطه دانایی و توانایی را به‌صورت مدل خطی یعنی تحقیقات بنیادی، تحقیقات کاربردی و تحقیقات توسعه‌ای می‌دید اما امروز دیگر رابطه بین دانایی و توانایی خطی نیست و باید فعالیت‌های ترجمانی داشته باشیم. در گذشته، مدل خطی و مبتنی بر مهارت‌افزایی حاصل از دانایی تخصصی صورت می‌گرفت. اما، امروزه این ارتباط غیرخطی و پیچیده شده است. به همین دلیل قرار است معاونان آموزشی سابق، «معاون دانایی و توانایی» باشند.

امام علی (ع) می‌فرماید: فرزند زمانه خویش باش!

پس زمان تغییر کرده و با زمان نسل ما که دانشجو بودیم، انگیزه‌ها یکی نیست. بچه‌‌ها با «صدرا» و «پویش» ارتباط برقرار می‌کنند و مفید می‌دانند. چرا که در آن توانایی می‌بینند.

دیگر بچه‌ها دنبال خلاقیت (Crativity) نیستند بلکه به‌‌دنبال نوآوری‌ (Innovation) هستند. ما نسلی هستیم که دنبال خلاقیت هستیم و آن‌ها نسلی هستند که دنبال نوآوری‌اند.»

ادامه سخنان دکتر طهرانچی: در گذشته دانشگاه فقط به آموزش تخصصی می‌پرداخت اما سال گذشته با بیانیه نقش دانشگاه در تعلیم و تربیت اجتماعی، ما آموزش اجتماعی را هم جزو وظایف اعضای هیأت علمی و معاونان آموزشی قرار دادیم و معتقد بودیم آموزش اجتماعی نیز وظیفه استاد، مدیر گروه و معاونان آموزشی و مهارتی است. در کنار آموزش تخصصی و آموزش اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی به آموزش مهارتی، آموزش حرفه ای و آموزش کارآفرینی نیز توجه دارد. تغییر نام معاون آموزشی به معاون آموزش مهارتی، نمادین نیست بلکه مفهومی است و در حقیقت این معاونان، معاونان آموزش‌های تخصصی، اجتماعی، مهارتی، حرفه‌ای و کارآفرینی هستند. اساتید نیز مشمول این بسته می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد: جوهره استاد، معلم بودن است. معلم بودن جزو ذات اساتید و اعضای هیأت علمی دانشگاه است و اگر ناهنجاری در کلاس یا محیط دانشگاه می‌بینند، باید نسبت به آن واکنش نشان دهند چرا که همه ما مسئول آموزش دانشجویان هستیم و اساتید، دانشگاه را در آموزش جوانان نمایندگی می‌کنند. شما انتخاب کرده‌اید که در این محیط معلم باشید پس بی تفاوت گذشتن از کنار ناهنجاری‌ها، خارج از رسالت معلمی است. اگر چشمانمان را روی ناهنجاری‌ها ببندیم، معلم نیستیم چرا که آثار اینگونه رفتارها را در جامعه، ادارات و… خواهیم دید. در حقیقت چهره‌ای که از جامعه وجود دارد، ساخته معلمان است چرا که آنها آجرهای این ساختمان که دانشجویان بودند را ساخته‌اند.

بازسازی و بازمهندسی دانشگاه آزاد اسلامی: معتقدم که باید ادبیات دانشگاه را به اشتراک بگذاریم. یکی از این ادبیات، آشنایی با دو مفهوم مأموریت و رسالت است. رسالت با مأموریت تفاوت دارد و باید به تفاوت این دو توجه کرد. آنچه معمولاً به عنوان مأموریت دانشگاه تلقی می‌شود، در حقیقت رسالت دانشگاه است. رسالت دانشگاه‌ها به طور معمول به صورت یکسان در چارچوب نظام آموزش عالی تعیین می‌شود اما مأموریت هر دانشگاه به طور خاص می‌تواند نسبت به نظام‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، دفاعی، امنیتی، سلامت و دیگر زیرنظام‌های حکمرانی تعریف شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به آیه 78 سوره مؤمنون و آیات 7 تا 9 سوره سجده گفت: همانطور که خداوند متعال فرموده؛ خلقت آسمان و زمین بی هدف نیست و بالحق است. یعنی همه چیز در جای خود قرار گرفته تا ایفای نقش کند. بنابراین براساس آیات شریفه نامبرده؛ انسان در رسالت خود، از سمع، ابصار و افئده استفاده می‌کند تا دانش خود را افزایش و ارتقا دهد. همچنین در آیات دیگری از قرآن کریم ازجمله آیه 19 سوره حجر و آیه 10 سوره اعراف، خداوند به مظهر توانایی و مأموریت اشاره می‌کند. این آیات شریفه در کنار یکدیگر، یک تصویر کلی و پازل بزرگ است. رسالت دانشگاه علم است اما مأموریت آن علم نیست.

وی به بیانات مقام معظم رهبری در تعریف دانشگاه اشاره کرد و افزود: رهبر معظم انقلاب در دیدار رمضانی امسال با دانشجویان فرمودند «رکن اصلی تعریف دانشگاه «علم» است، دانش است. البته در تعریف دانشگاه، از جهات سیاسی و اجتماعی و مانند اینها هم عناصری وجود دارد اما عمده علم است. دانشگاه سه وظیفه اصلی دارد. من خواهش می کنم دوستان مسئول دانشگاهی توجّه کنند! شما دانشجوها هم توجه کنید! [دانشگاه] سه وظیفه‌ اصلی دارد: اول، عالِم تربیت کند، دوم، علم تولید کند، سوم، به تربیت عالِم و تولید علم جهت بدهد.» پس مدیر، معاونان، دانشجویان، کتاب‌های درسی و… باید در خدمت این سه جهت باشد.

ادامه سخنان دکتر طهرانچی: مأموریت منجر به هماهنگی بین اجزای کنشگران درون سازمان می‌شود و در صورت تبیین مناسب آن به نهادهای مدیریتی کشور، دانشگاه را پاسخگو می‌کند.

پاسخگویی دانشگاه نسبت به حرکت مبتنی بر رسالت و انجام مأموریت می‌تواند به نقش‌آفرینی فعال دانشگاه در نظام حکمرانی منجر شود.

واقعیت این است که اگر دانشگاه فقط به رسالت خود بپردازد، در جامعه جایگاهی نخواهد داشت چرا که دیگر خبری از science for science نیست. براین اساس؛ ما ساختار دانشگاه آزاد اسلامی را تغییر دادیم. در ساختار جدید گروه‌های تخصصی و دانشی معطوف به رسالت دانشگاه و دانشکده نیز معطوف به مأموریت دانشگاه عمل می‌کند. گروه‌های تخصصی مانند واگن قطار و دانشکده نقش لکوموتیو را دارد و بین لکوموتیوران و رئیس قطار تفاوت است. رئیس قطار درواقع رئیس واگن‌ها و لکوموتیوران رئیس و هدایت‌کننده لکوموتیو است.

با این نگاه، ما دانشکده‌های سابق که دانشکده‌های علوم انسانی، علوم مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی و… بود را تغییر دادیم و دانشکده‌های تعلیم و تربیت اسلامی، صنعت ساختمان، حمل و نقل و لجستیک و دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی ایجاد کردیم چرا که دانشکده‌های سابق خالی از مأموریت بودند اما دانشکده‌های موضوعی دارای مأموریت و رسالت هستند. دلیل اینکه آموزش عالی ما به وضعیت امروز دچار شده، این است که دانشگاه‌ها رسالت‌محور بودند و به مأموریت توجه نداشتند.

مأموریت دانشگاه، ساخت جامعه کارآمد، خلاق، نوآور و فرهیخته است.

جامعه خلاق یعنی دانشگاه توانسته افرادی تربیت کند که می‌توانند یک مسئله پیچیده را حل کنند و اگر اینچنین نباشد و دانش آموختگان نتوانند حل مسئله کنند، یعنی دانشگاه مأموریت خود را به خوبی انجام نداده است.

وقتی تربیت شدگان دانشگاه نتوانند محصل بسازند، جامعه نیز نوآور نمی‌شود و زمانی که حکمرانی ما ایراد داشته باشد، نشان می‌دهد که وزرا، شهرداران، فرمانداران و… که ماحصل تربیت ما هستند، در دانشگاه به درستی تربیت نشده‌اند.

تأکید بر اینکه ساخت جامعه فرهیخته باید در دانشگاه اتفاق بیفتد: در تعریف دانشگاه آزاد اسلامی، دیگر مهارت مربوط به فوق دیپلم و تکنیسین نیست بلکه توانایی است و معاونان آموزشی مهارتی، معاونان داناییِ توانایی‌بخش خواهند بود. در کنار آنها، معاونت‌های پژوهشی و فناوری نیز جلوه‌های دیگر توانایی را تمرین می‌کنند. بدین ترتیب ساخت جامعه فرهیخته مأموریت ماست. رسالت دانشگاه، افزایش دانایی است و مأموریت آن افزایش توانایی است.

کنش دانشجو مظهر توانایی است و نتیجه بینش، دانش، گرایش و توانش فرد است. براساس سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی؛ بهبود فرآیند آموزش و ارتقای نگرش، بینش، دانش و کارآمادگی دانشجو مورد تأکید قرار گرفته است. هر کاری که ما در دانشگاه آزاد اسلامی انجام می‌دهیم، پیش از این در قالب سند تحول به اشتراک گذاشته و همه حرف‌ها را در سند بیان کرده ایم. یکی از مفاهیم این سند، کارآمادگی (میزان توانایی و توانش دانشجویان) است.

مأموریت دانشگاه، جامعه پردازی و رسالت آن تولید علم، تربیت عالم و جهت‌دهی به علم و عالم است: برای رساندن دانشگاه جامعه‌پرداز به جامعه دانش و حکمت‌بنیان، نیازمند پل ارتباطی هستیم و این پل را معاونان آموزشی و مهارتی باید بسازند. واقعیت این است که اگر بین دانش تخصصی و مهارت فردی با جامعه فرهیخته و اقتصاد و امنیت، پل ارتباطی نداشته باشیم، جامعه و دانشگاه به یکدیگر وصل نخواهند شد. به همین دلیل مفهوم دانشگاه خلاق و دانشگاه نوآور را به عنوان پل ارتباطی مطرح کردیم تا از این طریق از مسیر دانشکده موضوعی و شبکه سرای نوآوری، به دانایی گروهی و توانایی گروهی برسیم.

طراحی چهره نوین دانشگاه آزاد اسلامی: تاکنون دانشگاه فقط به دانش تخصصی، دانایی فردی و گروه‌های علمی توجه داشت اما اکنون ما به مهارت فردی، توانایی فردی و ایجاد نظام پایه و عرصه نیز توجه داریم.

سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی دارای پنج رویکرد تحول آفرین است: معاون آموزشی واحدهای دانشگاهی قرار است از معاون آموزش تبدیل به معاونی شوند که به آموزش تعالی بخش، عمیق، کاربردی، فایده محور، بسترساز اشتغال دانش بنیان و افزاینده اقبال اجتماعی می‌پردازد و در کنار آن، ارتقای شاخص کارآمدگی، مهارت‌های موردنیاز به ویژه تعاملات، حل مسئله، کار گروهی و کارآفرینی را دنبال می‌کند. بنابراین تغییر عنوان معاون آموزشی به معاون آموزشی مهارتی، یک بخشنامه ساده نیست بلکه نگرش و نگاه نو دانشگاه آزاد اسلامی است.

مأموریت دانشگاه در حوزه تعلیم و تربیت کودک و نوجوان چیست؟ ما باید به تقاطع رسالت و مأموریت دانشگاه توجه داشته باشیم. در این راستا به ارتقای کیفیت و کارآمدی دوره‌های تحصیلی از طریق بازآرایی ساختار نظام آموزشی با تأکید بر حوزه‌های دانشی میان‌رشته‌ای و ایجاد دانشکده‌های موضوع‌محور و فناوری و گروه‌های دانش‌محور درون آن توجه کرده‌ایم. همچنین توسعه کمی و کیفی مدارس سما و ارتقای کارکرد زنجیره ای آن با نظام آموزش تخصصی دانشگاه مورد تأکید قرار گرفته است.

واحد نجف‌آباد

همچنین دکتر طهرانچی در جمع مدیران گروه ‌های «گردشگری و میراث فرهنگی» و «معماری و شهرسازی» گفت: ما هم دانایی لازم داریم و هم توانایی.


انتهای پیام/

اگر به دنبال مطالب مفید هستید موفقیت شناسی را به شما معرفی می‌کنیم
خبرنگار
محمدعلی نژادیان
منبع
منبع1: دانشگاه آزاد اسلامیمنبع2: کلیپ‌های اینستاگرام دکتر محمدمهدی طهرانچی

پایگاه خبری کارآفرینی پرس

اولین و تنها رسانه برخط اختصاصی کارآفرینی در ایران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا