اولین کارخانه سیمان کشور در مسیر تبدیل به مرکز نوآوری
کارخانه سیمان ری با 88 سال قدمت در مسیر تبدیل به موزه صنعت و مرکز استقرار کسبوکارهای خلاق و شرکتهای دانشبنیان قرار گرفته و در مجاورت آثار باستانی شهرری، یک مجموعه فرهنگی، علمی و گردشگری خواهد شد که فاز نخست آن با ۱۱۰۰ مترمربع در شهریور ماه افتتاح میشود.
به گزارش کارآفرینی پرس به نقل از فارس، کارخانهای متروکه در جنوب بزرگراه امام علی(ع) در محدوده شهر باستانی ری، ۳۸ سال پیش خاموش شد تا گرد وغبار آن آسیبی به مردم شهر نرساند اما خودش در کمال بیمهری مسؤولان، غبار فراموشی گرفت و در جوار آثاری چون تپه باستانی دژ رشکان، برج طغرل، باروی تاریخی شهرری، چشمه علی و گورستان تاریخی ابن بابویه مورد غفلت واقع شد.
کارخانه سیمان ری، سال ۱۳۱۲ در اطراف کوه سرسره و بی بی شهربانو، بهعنوان نخستین خط تولید سیمان کشور و از قدیمیترین کارخانههای ایران در زمینی به وسعت حدود ۹۰ هزار مترمربع آغاز به کار کرد. این کارخانه پس از پنجاه سال فعالیت، به دلایلی از جمله توسعه شهر تهران و انتشار آلودگی این کارخانه، در اسفند ماه ۱۳۶۲ تعطیل شد.
اولین کارخانه سیمان کشور سال ۱۳۹۷ در فهرست آثار ملی قرار گرفت و نامِ «میراث صنعتی تهران» به خود گرفت. قرارگیری این کارخانه بهعنوان یک میراث صنعتی ارزشمند در محدوده آثار تاریخی، موجب شده که این عرصه به موقعیتی مناسب برای رشد اقتصادی کشور به شمار آید و در همین راستا اسفندماه سال ۱۳۹۹، مصوبه شهرداری تهران مبنی بر تبدیل کارخانه سیمان ری به موزه صنعت، از هیأت دولت اخذ شد.
این کارخانه که توسط متصرفان غیرقانونی اشغال و آسیبهایی نیز به بنا وارد شده بود، پس از سیر مراحل قانونی و با اخذ مجوز قضایی رفع تصرف شد و با واگذاری این عرصه به شهرداری منطقه ۲۰ و سازمان نوسازی شهر تهران، در سال ۱۴۰۰ اقدامات اولیه برای تبدیل آن به موزه صنعت آغاز شد.
اکنون این فضای تاریخی و نخستین کارخانه سیمان کشور که نمادی از صنعتی شدن ایران به شمار میرود در فرآیند انجام مطالعات احیا و بازآفرینی قرار گرفته و به گفته معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، به یک مرکز نوآوری و صنایع خلاق برای خلق ایدههای جدید و حل مسائل و مشکلات شهری تبدیل میشود.
در فاز نخست احیای کارخانه سیمان ری، ۱۱۰۰ مترمربع از آن بازآفرینی خواهد شد که شامل فضای کار اشتراکی، فب لب خواهد بود.
در طول مدت انجام مطالعات طرح؛ ایمن سازی، تفکیک تجهیزات و ضایعات و دپوی آنها، جمع آوری اسناد، نورپردازی و ایجاد مقدمات راه اندازی موزه در دستور کار قرار گرفته و قرار است در بازآفرینی فاز اول محیط های کار و لاین فضای کار اشتراکی به گونهای منعطف و متناسب با شرایط و تقاضا و آماده برای سرمایه گذاری بخش خصوصی و بازآفرینی شود.
کارخانه سیمان ری، مستعد تبدیل به مرکز نوآوری و خلاق شهری
سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور یکشنبه ۴ اردیبشهت ماه در حاشیه بازدید از کارخانه سیمان ری با اشاره به ویژگیهای جغرافیایی، فرهنگی، تاریخی و صنعتی این کارخانه اظهار کرد: برخی فضاهای تاریخی بالقوه و استثنایی در داخل شهر که باعث مزاحمت برای شهروندان اطراف میشود و هیچ استفادهای ندارد، می تواند به مراکزی برای کسب و کار جوانان خلاق و محلی برای ایجاد شرکتهای دانش بنیان در قالب مراکز نوآوری شهری تبدیل شود.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با اشاره به اینکه تجربه تبدیل اماکن متروکه به مراکز نوآوری و صنایع خلاق در کشور وجود دارد، افزود: این طرح در شهرهای یزد و تبریز موفق بوده است که در تهران نیز جایش خالی است، در همین راستا کارخانه سیمان ری، به عنوان یک مرکز تاریخی که نماد صنعتی شدن است، ظرفیتی ارزشمند به شمار می رود تا به عنوان یک مرکز نوآوری و خلاق شهری استفاده شود.
ستاری با بیان اینکه تثبیت مالکیت شهرداری روی این فضا انجام شده است، تصریح کرد: برای ادامه کار، معاونت علمی و فناوری از این روند حمایت می کند همچنین لازم است سرمایه گذاری بخش خصوصی نیز برای توسعه این طرح جذب شود و اطمینان دارم این مکان پروژهای نمونه در زیست بوم فناوری و نوآوری و صنایع خلاق تبدیل خواهد شد.
فاز نخست در شهریور ماه راه اندازی میشود
حمیدرضا صارمی معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران در گفتوگو با خبرنگار فارس در ری با اشاره به رویکرد جدید شهرداری تهران درخصوص زیرساخت های شهری و امروزین شدن آنها اظهار کرد: شرکت های دانش بنیان وخلاق یکی از ظرفیتهایی است که در سالهای اخیر با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری رشد قابل توجهی یافت.
وی با تاکید بر حرکت شرکتهای دانش بنیان و خلاق به سوی حل مشکلات شهری گفت: تلاش میکنیم کارخانه سیمان به بستری برای تحول آفرینی تبدیل شود که پیش بینی میشود فاز نخست این طرح در شهریور ماه راه اندازی شود و تحولی در شهر هوشمند در شهرری و تهران بزرگ انجام گیرد.
برنامه تبدیل این عرصه به مجموعه فرهنگی و گردشگری تدوین شده است
کاوه حاجی علی اکبری مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری تهران نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در ری درخصوص روند بازآفرینی کارخانه سیمان شهر ری، اظهار کرد: کارخانه سیمان شهر ری بعد از تعطیلی از سال ۱۳۶۲، به حال خود رها شده بود و هیچگونه نگهداری از آن انجام نمیگرفت و عدم نگهداری و دخل و تصرف در آن، موجب آسیب به این بنا شده بود.
وی با بیان اینکه از ابتدای سال ۱۴۰۰ امکان ورود به کارخانه را پیدا کردیم، گفت: طی مشورت با متخصصان راهاندازی موزه، ساختمان دیزل ژنراتور، برای موزه سیمان در نظر گرفته شد.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری تهران ادامه داد: سال گذشته مسابقه بازآفرینی کارخانه سیمان ری با هدف ایده پردازی و ارائه پیشنهادات برای بازآفرینی این مجموعه توسط گروههای داخلی و خارجی برگزار شد.
حاجی علی اکبری بیان کرد: برنامهای راهبردی جهت تبدیل این عرصه به یک مجموعه فرهنگی، اجتماعی و گردشگری، تدوین شده است اما شهرداری تهران به تنهایی قادر به انجام این کار نیست و نیاز به منابع مختلف از نهادهای عمومی و خصوصی دارد.
وی درباره قابلیتهای مجموعه مورد نظر بیان کرد: این سایت ظرفیتهای گوناگونی از جمله استقرار شرکتهای دانشبنیان و کارهای اشتراکی را دارد.
پیوستگی گردشگری بین کارخانه سیمان ری و آثار تاریخی
سیدمحمد ناظم رضوی شهردار منطقه ۲۰ تهران نیز در در گفتوگو با خبرنگار فارس در ری اظهار کرد: کارخانه سیمان ری، نخستین کارخانه سیمان کشور است که از دهه ۶۰ تعطیل و رها شده بود و اکنون فرآیند احیاء و تبدیل آن به یک مرکز نوآوری و صنایع خلاق با هدف بازآفرینی عرصههای ناکارآمد شهری در حال انجام است.
وی گفت: رفع تصرف از متصرفان غیرقانونی و در اختیار گرفتن آن توسط سازمان نوسازی شهرداری تهران، انجام مطالعات، تهیه سند سیاست گذاری، برگزاری مسابقه بین المللی ایدهها، مستندنگاری تجهیزات موجود کارخانه، طراحی پروژه نورپردازی، رفع الحاقات معارض، شناسایی مجری، برگزاری پویش فرهنگی و گردآوری یادگارها از جمله اقدامات انجام شده برای احیاء کارخانه سیمان ری است.
شهردار منطقه ۲۰ با اشاره به اینکه کارخانه سیمان ری در مجاورت آثار تاریخی ازجمله دژ رشکان قرار دارد، خاطرنشان کرد: شهرری ویژگیهای متمایزی در سطح شهر تهران در رابطه با وجود تعداد زیادی از آثار و مفاخر ملی و بین المللی دارد و با تبدیل کارخانه سیمان ری به کارخانه نوآوری و مرکز خلاقیتها و فضای اشتراکی برای شرکتهای دانش بنیان و استارتآپها، این مکان یک مرکز فرهنگی، علمی و اجتماعی برای مردم تهران خواهد بود.
کارخانه سیمان ری که از سال ۱۳۶۲ تعطیل و بلاتکلیف رها شده بود، طی سالهای اخیر و پس از ثبت آن در فهرست آثار ملی، مورد توجه قرار گرفته و ایدههای مختلفی برای آن از جمله تبدیل به موزه صنعت، استقرار شرکتهای دانش بنیان، راهاندازی کسب و کار خلاق و ایجاد فضای علمی، فرهنگی و گردشگری مطرح شده است.
استفاده بهینه از اینگونه فضاهای شهری و بلااستفاده گام بلندی در راستای تغییر زیرساختهای شهری با تکیه بر توان شرکتهای دانش بنیان است و طی بازدیدی که یکشنبه ۴ اردیبشهت ماه توسط معاون علمی و فناوری رئیس جمهور و مدیران شهرداری از این میراث صنعتی انجام گرفت، نظرات و وعدههای خوبی رد و بدل شد لذا امیدواریم اجرای این طرح طبق وعدهها پیش برود و مانند پروژههای درازمدت شهرری از جمله «ایوان ری»، بیشتر از ۳۸ سال خاک نخورد.
پایان پیام/