زهره باقری: زنجیره مدارس عالی مهارت گسترش می‌یابد
معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر گفت: گسترش مهارت‌ورزی و ارتقای کیفیت مدیریت و توانمندی‌های مدیران ازجمله اهداف دانشگاه در راستای آموزش مهارت و اشتغال جوانان است.
دبه گزارش کارآفرینی پرس به نقل از آنا، دوازدهم بهمن ۹۹ با صدور بخشنامه‌ای، نظام‌نامه «نظام آموزش فنی، حرفه‌ای و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی» که به تصویب شورای گسترش دانشگاه رسیده بود، ابلاغ شد و بر اساس آن، آموزش‌های فنی، حرفه‌ای و مهارتی در دانشگاه آزاد اسلامی بر اساس رویکردهای «تدوین استانداردهای آموزشی مبتنی بر شایستگی‌های حرفه‌ای»، «برنامه‌ریزی گسترش انواع آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارتی بر اساس تقاضای بازار کار»، «توسعه رشته‌ها در قالب خوشه‌های حرفه‌ای، متناسب با آمایش ملی و استانی»، «گنجاندن پرورش روحیه کارآفرینی در تمامی شئون برنامه‌های آموزش» و «آموزش توأمان نظری و عملی برای افزایش توانایی سرمایه انسانی» برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود.
خرداد ۱۴۰۰ «آیین‌نامه نحوه تأسیس و اداره امور دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی» به رؤسای استانی و واحدهای ویژه دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ و تأکید شد؛ این آیین‌نامه که به‌تفصیل در اختیار واحدهای دانشگاهی قرار گرفته، شامل مواردی از جمله مقدمه و تعاریف، تأسیس دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی، اداره امور دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی، آموزش‌های کوتاه مدت و… است.
واحدهای دانشگاهی براساس بندهای این آیین‌نامه و بنا به مقتضیات سند مأموریت و آمایش، برنامه‌ریزی و کارآفرینی دانشگاه و شرایط ناحیه‌ای با تأمین امکانات می‌توانند دانشکده مهارت و کارآفرینی تأسیس کنند. در این راستا طبق مصوبه شورای دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی در واحدهای دانشگاهی راه‌اندازی می‌شوند و آموزشکده‌های فنی‌حرفه‌ای سما در این دانشکده ادغام و وظایف جدیدی برعهده می‌گیرند.
با توجه به نقش مهم مهارت در اشتغال فارغ‌التحصیلان و اقدام دانشگاه آزاد اسلامی در ایجاد دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی و آغاز ادغام آموزشکده‌ها طبق بخشنامه از شهریور ۱۴۰۰ با مسئولان دانشگاه و معاونان آموزش‌های عمومی و مهارتی واحدهای دانشگاهی گفت‌وگویی انجام شد که در این شماره از پرونده «دانشجو، مهارت، اشتغال» گفت‌وگو با زهره باقری معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر می‌خوانیم.
ایده بازنگری در ساختارهای قبلی نظام مهارت‌آموزی دانشگاه آزاد اسلامی (ادغام آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای) و تولد دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
باقری: با توجه به اینکه در عصر انقلاب اسلامی انتظارات زیادی از نظام تعلیم و تربیت مطرح بوده در سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها و بیانیه گام دوم انقلاب این سیاست گنجانده شد که بتوان یکی از نیازهای اساسی و همیشگی جامعه که مهارت‌ورزی است را در دانشگاه گسترش داد تا شرایط بهتری را برای اشتغال جوانان به‌ویژه از طریق کارآفرینی ایجاد کرد.
یکی از دلائل ادغام آموزشکده‌ها در سما و ایجاد دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی این بود که با توجه به ظرفیت‌های زیاد دانشگاه‌های آزاد، چه در زمینهٔ سخت‌افزاری و چه در زمینهٔ نرم‌افزاری، این سازمان می‌تواند بهترین زنجیره مدارس عالی مهارتی را با کمک واحدهای دانشگاهی در سراسر کشور ادامه و گسترش دهد، پس نام دانشگاه آزاد اسلامی و سما به‌صورت کامل ادغام شد.
آیا در واحد آزادشهر پروژه ادغام صورت گرفته و دانشکده مهارت و کارآفرینی از مهر ۱۴۰۰ دانشجو جذب کرده و اینکه اکنون چه تعداد دانشجو در آموزشکده‌های سما مشغول به تحصیل هستند؟
باقری: بله پروژه ادغام آموزشکده فنی و حرفه‌ای سما در دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر انجام و دانشکده مهارت و کارآفرینی راه‌اندازی شده است و در این دانشکده هزار و ۱۱۰ دانشجوی کاردانی در رشته‌های مختلف فعال هستند.
محیط‌های کارگاهی فراهم شود
طرح ادغام آموزشکده‌ها چه چالش‌هایی را برای واحدهای دانشگاهی خواهد داشت؟ چه ملاحظاتی باید در اجرای طرح لحاظ تا این طرح موفق شود.؟
به‌منظور ارتقای مهارت‌های حرفه‌ای و گسترش دانش مهارتی و توانمندسازی در مدارس، افرادی نیاز هستند که دارای تحصیلات و دانش کافی با رویکرد راه‌اندازی کسب‌وکار باشند تا بتوانند با اتکا به آن در زمینه‌های مختلف فعالیت کنند.
باقری: غالباً آغاز هر طرحی مسائل خاص خودش را دارد؛ اما با توجه به نقش بزرگی که دانشگاه آزاد در ایجاد فعالیت کاربنیان دارد، سعی می‌شود ملاحظاتی در زمینهٔ تثبیت اشتغال جوانان، فرصت‌های موجود و مورد نیاز جامعه و نقاط قوت و ضعف مشاغل در نظر گرفته شود.
در مشاغل خرد و کلان کشوری هم باید برای ارائه توانمندی محصلان و بروز این توانمندی در محیط‌های کارگاهی و مکان‌های فراهم‌شده (که باید قطعاً بدون ایراد باشند و فضایی برای آموزش این افراد داشته باشد) ملاحظاتی در نظر گرفته شود که بتوانیم در زمینهٔ توسعه و تنوع الگوهای آموزش در اجرای این طرح موانع و مشکلات را رفع کنیم.
اکنون از چه تعداد دانش‌آموز و دانشجو در سما برخوردارید و در مورد ظرفیت‌ها و امکانات دانشکده مهارت و کارآفرینی و دیگر بخش‌های سمای واحد آزادشهر توضیح دهید.
باقری: تعداد دانش‌آموزان سمای آزادشهر ۷۹۰ نفر و تعداد دانشجویان هزار و ۱۱۰ دانشجوی کاردانی است.
اهمیت و موقعیت شهرستان آزادشهر به‌عنوان شاهراه ارتباطی، اقتصادی و مرز اتصال به استان خراسان – سمنان جاده بین‌المللی کشور ترکمنستان و ساماندهی شهر توریستی با وجود جاذبه‌های گردشگری از ظرفیت‌های این شهر است.
گلخانه‌های بسیار بزرگ و وسیع بودن مساحت دانشگاه و دو سایت بزرگ کامپیوتر با امکانات مطلوب، کارگاه‌های مجهز چوب، بتن و برق و تأسیسات، آزمایشگاه‌های مطلوب و اتاق پراتیک بسیار مجهز -که در استان گلستان منحصربه‌فرد بوده – کارگاه پرورش آبزیان و کتابخانه از ظرفیت‌های موجود در دانشکده مهارت و کارآفرینی واحد آزادشهر است.
اهداف نظام‌نامه نظام آموزش فنی، حرفه‌ای و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی چیست؟
باقری: یکی از مهم‌ترین اهداف نظان‌نامه نظام آموزش فنی حرفه‌ای تنظیم رابطه متقابل تحصیل با اشتغال است، یعنی دانشجویان و دانش‌آموزان برای تحصیلی که دارند بعد شغلی را با توجه به استعداد و علاقه‌های خود با تأکید بر ارتقای مهارت‌های عمومی و فنی و حرفه‌ای در دروس پایه شناسایی و ادامه می‌دهند. مورد بعدی افزایش سطح کار آمادگی افراد برای ورود به بازار کار و اشتغال است. درواقع هدف از این کار این است که شرایط برای ورود دانشجویان به بازار کار فراهم شود.
شناخت کارهای نوین و گسترش دانش‌های مهارتی، توسعه و تقویت کاربرد فناوری‌های نوین در حوزه‌های مهارتی، توسعه مهارت‌های سطح بالا برای صنایع و فناوری‌های جدید، گسترش و تقویت دانش مهارتی و توانمندسازی همه‌جانبه درزمینهٔ مهارتی، فرهنگی، اجتماعی اقتصادی و گسترش منابع انسانی تحصیل‌کرده، ارتقای کیفیت مدیریت و توانمندی‌های مدیران و رهبران سازمان‌های آموزشی فرهنگی بر اساس آخرین دستاوردهای علمی کشور و نهادینه کردن فرهنگ کار و اخلاق حرفه‌ای مطابق الگوی اسلامی ایرانی و میزان پیشرفت آن از دیگر اهداف است.
آیا تفاهم‌نامه‌ای در حوزه مهارت و کارآفرینی با دیگر ادارات منعقدشده است، این تفاهم‌نامه‌ها در چه راستایی است؟
باقری: بله، با توجه به لزوم نقش‌آفرینی فعال دانشگاه آزاد اسلامی در عرصه مهارت‌آموزی و تحقق دانشگاه کارآفرینی و بسترسازی برای اشتغال دانش‌بنیان در کشور، مدارس عالی مهارتی فعالیت خود را آغاز کردند و در هشتمین جلسه شورای دانشگاه آزاد اسلامی به تصویب رسید، درواقع بعد از آن رؤسای استان‌ها، واحدها، مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها، مسئولیت نظارت را به عهده گرفتند و با ادارات و مراکز آموزشی دیگر قراردادهایی در رشته‌های مختلف تنظیم کردند.
اخذ مجوز مدرسه عالی مهارتی چوب در دانشگاه آزاد آزادشهر
در محورهای فعالیت دانشکده مهارت و کارآفرینی دوره‌های کوتاه‌مدت نیز دیده‌شده است، منظور از این دوره‌ها چیست و آیا اقدامی کرده‌اید؟
همکاری در جذب کارآموز و فراهم کردن فرایند ثبت نام آنان و پذیرفتن مسئولیت‌های مدنی افرادی که در فضاهای کارگاهی مدارس مهارتی کار می‌کنند از فعالیت‌هایی است که در زمینهٔ راه‌اندازی مدارس عالی مهارتی پیش روداریم.
باقری: بله، هر دانشکده با توجه به امکانات موجود خود می‌تواند مجوز مدرسه عالی مهارت با عناوین متفاوت را اخذ کند که در این مدارس افرادی که دارای حداقل مدرک دیپلم هستند می‌توانند دوره‌های کوتاه‌مدت مهارتی را بگذرانند. در واحد آزادشهر برای اخذ مجوز مدرسه عالی مهارتی چوب اقداماتی صورت گرفته است.
مدارس سما طبق سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش در طرح ایران مهارت مشارکت دارند و طبق تجارب سال‌های گذشته فعالیت‌های خوبی انجام شده است.
بایدها و نبایدهای حوزه مهارت، کارآفرینی و اشتغال سما را چه چیزهایی می‌دانید؟
باقری: برای ارتقای مهارت‌های حرفه‌ای و گسترش دانش مهارتی و توانمندسازی در مدارس افرادی نیاز هستند که دارای تحصیلات و دانش کافی با رویکرد راه‌اندازی یک کسب‌وکار باشند تا بتوانند با اتکا به آن در زمینه‌های مختلف فعالیت کنند، باید بدانیم که برای مشاغلی که فناورانه و دانش‌بنیان هستند و مهارت‌های خاص به هنرجویان و افراد آموزش داده می‌شود، سطحی تعریف‌شده از دانش تخصصی افراد وجود دارد که حداقل مدرک دیپلم را داشته باشند
دانشگاه مدتی است به راه‌اندازی مدارس عالی مهارت هم اقدام کرده است. مأموریت این مدارس با مأموریت دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی تداخلی ندارد؟ و آیا واحد آزادشهر مدرسه عالی مهارتی راه‌اندازی کرده است؟
باقری: باید گفت یکی از سیاست‌های سازمان آموزش فنی و عمومی و مهارتی سما این است که با توجه به ظرفیت‌های بالا در زمینهٔ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بهترین زنجیره، مدارس عالی مهارتی را با کمک واحدهای دانشگاهی در سراسر کشور راه‌اندازی کند؛ بنابراین دانشگاه آزاد اسلامی و سازمان سما نقش بسیار بزرگی در زمینهٔ آموزش‌های فنی و مهارتی ایفا می‌کنند و کاملاً زبانزد شده است.
در مدارس عالی مهارتی تثبیت اشتغال، خلاقیت، نوآوری، کارآفرینی و نیازهای واقعی جامعه در مشاغل خرد و کلان طراحی و برنامه‌ریزی‌شده و از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های افراد استفاده می‌شود و دانشگاه و مدارس در یک مسیر حرکت می‌کنند و تداخل منفی در این راستا دیده نمی‌شود.
با استناد به تفاهم‌نامه میان آموزش‌وپرورش و دانشگاه آزاد اسلامی که در راستای تحقق اهداف آموزشی پژوهشی و کارآفرینی منعقد شد، دانشگاه و آموزش‌وپرورش یک ارتباط دوسویه را با هم آغاز کردند و موضوع این تفاهم‌نامه جذب و آموزش هنرجویان فنی و حرفه‌ای و کاردانش استان و برگزاری مهارت‌های مربوط به دانش‌آموزان دوره متوسطه اول و کسب حداقل یک مهارت و تشویق آنها برای ورود به هنرستان‌هاست، توسعه مشارکت طرفین در راستای اهداف آموزشی برای ارتقای سطح کیفی و کمی آموزش و تربیت مهارت انسانی متناسب با نیاز بازار کار است.
جذب و آموزش افراد علاقه‌مند به رشته‌های مختلف، همکاری در توسعه مفاهیمی مانند کارآفرینی، تجاری‌سازی، فناوری و بهره‌وری و سایر مفاهیم توسعه میان طرفین بسته‌شده و دانشگاه‌ها هم تعهدات خود را برای اجرای این طرح به انجام رسانده‌اند و درواقع قرار است دوره‌های آموزشی ایران مهارت را برگزار کنند.
مدارس سما طبق سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش در طرح ایران مهارت مشارکت دارند و طبق تجارب سال‌های گذشته فعالیت‌های خوبی انجام شده است.
اجرای طرح آموزشی حرفه‌ای مهارتی کوتاه‌مدت، اجرای طرح بسته‌های حمایتی مورد نیاز آموزش‌وپرورش، ساخت هنرستان‌های غیردولتی و برگزاری همایش‌های مشترک، کارگاه‌های آموزشی و رویکردهای کارآفرینی حوزه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش، بازدیدهای علمی از کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها، تهیه برنامه‌های رسانه‌ای مشترک برای فرهنگ‌سازی و معرفی مشاغل با رعایت قوانین حقوقی در زمینهٔ تورهای آموزشی و بازدیدهای علمی را نیز در نظر داریم.همکاری در جذب کارآموز و فراهم کردن فرایند ثبت نام آنان و پذیرفتن مسئولیت‌های مدنی افرادی که در فضاهای کارگاهی مدارس مهارتی کار می‌کنند هم از فعالیت‌هایی است که در زمینهٔ راه‌اندازی مدارس عالی مهارتی پیش روداریم.
به گزارش آنا، معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی اعلام کرده است که برای اجرایی‌کردن مصوبه شورای دانشگاه(نظام آموزش فنی، حرفه‌ای و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی) علاوه بر ظرفیت‌های سایر بخش‌های دانشگاه، آموزشکده‌های سما به دانشکده مهارت و کارآفرینی تبدیل می‌شوند و متولی اصلی اجرای آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و مهارتی در واحدهای دانشگاهی خواهند بود و مدارس عالی مهارت هم به زیرمجموعه دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی منتقل می‌شوند.
به گفته سیدمحمد بطحایی معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی ۱۱۶ دانشکده مهارت و کارآفرینی در سال تحصیلی جدید فعال و آموزش‌های مهارتی جایگزین آموزش فنی و حرفه‌ای کلاسیک شده‌اند و پیش‌بینی می‌شود که ۱۲۰ هزار دانشجو در این دانشکده‌ها حضور یابند. مدارس عالی مهارتی هم که از دل دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی شکل می‌گیرد، تاکنون ۱۰۳ مدرسه پیشنهاد شده است و ۷۰ مدرسه مجوز راه‌اندازی دریافت کرده‌اند.
پایان پیام/
